Thừa kế là gì? Các hàng thừa kế theo quy định pháp luật hiện hành

Việc xác định hàng thừa kế (TK) là việc vô cùng quan trọng để xác định được người thừa hưởng di sản. Theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015, các hàng thừa kế được quy định như sau:

1. Thừa kế là gì?

Thừa kế có thể hiểu là sự dịch chuyển tài sản từ người đã chết để lại cho người còn sống, tài sản để lại được gọi là di sản. Trong đó, TK được chia thành 02 hình thức như sau:

– TK theo di chúc: là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống theo sự định đoạt thể hiện ý chí của người đó khi họ còn sống.

– TK theo pháp luật: là hình thức thừa kế theo các hàng TK, điều kiện và trình tự, thủ tục TK do pháp luật quy định.

2. Các hàng thừa kế theo quy định pháp luật hiện hành

Theo Điều 651 Bộ luật dân sự 2015, những người TK theo pháp luật được quy định lần lượt theo thứ tự sau đây:

– Hàng TK thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

– Hàng TK thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

– Hàng TK thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người TK cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

Những người ở hàng TK sau chỉ được hưởng TK, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Lưu ý: Đối với trường hợp TK thế vị. Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống (quy định tại Điều 652 Bộ luật dân sự 2015).

3. Trường hợp việc thừa kế được xác định theo hàng

Việc xác định hàng TK chỉ diễn ra khi thực hiện chia tài sản thừa kế được thực hiện theo pháp luật, cụ thể trong các trường hợp dưới đây:

– Không có di chúc để lại;

– Di chúc không hợp pháp theo quy định;

– Những người TK theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở TK;

– Những người được chỉ định làm người TK theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

TK theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản thuộc các trường hợp sau đây:

– Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

– Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

– Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Trên đây là nội dung về khái niệm thừa kế và các hàng thừa kế theo quy định pháp luật. Nếu có thắc mắc liện hệ ILBS Lawyer & Partner qua điện thoại: 0935.998.552 hoặc gửi đến email: ilbs.lawyer@gmail.com để được giải đáp.